Het wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie is op 14 maart 2023 door de Eerste Kamer aangenomen, maar het is nog niet bekend wanneer de wet in werking treedt. We spreken van turboliquidatie wanneer een onderneming geen baten meer heeft op het moment van ontbinding, waardoor de onderneming van rechtswege ophoudt te bestaan, ook als hij nog schulden heeft. Het wetsvoorstel werd ingediend omdat vanwege de economische gevolgen van COVID-19 werd verwacht dat meer ondernemers turboliquidatie zouden overwegen en het risico op misbruik zou toenemen hierdoor. De nieuwe wet beoogt de transparantie van de turboliquidatie te vergroten, de rechtsbescherming van schuldeisers te verbeteren en misbruik effectiever te bestrijden. Op deze manier moet het vertrouwen in de regeling toenemen en daarmee een toegankelijker instrument worden voor ondernemers. In dit artikel wordt ingegaan op de veranderingen die de wet voor ondernemers zal meebrengen.

Aanleiding nieuwe wet
Turboliquidatie maakt het mogelijk dat een rechtspersoon ophoudt te bestaan met achterlating van schulden. Bestuurders hoeven bij de turboliquidatie bijvoorbeeld geen verantwoording af te leggen. Het kan voorkomen dat schuldeisers worden geconfronteerd met een onderneming die niet meer bestaat en dat zij door een gebrek aan informatie niet goed kunnen inschatten welke juridische stappen zij kunnen nemen.

De nieuwe wetgeving introduceert financiële verantwoordings- en bekendmakingsplichten voor bestuurders. Hiermee wordt beoogd de schuldeisers een beter beeld te laten vormen van de onderneming en de toegang tot actuele informatie te verbeteren. Schuldeisers kunnen zo beoordelen of de turboliquidatie correct is toegepast en zo nee, welke herstelmogelijkheid zij willen benutten: heropening van de vereffening, aansprakelijkheidstelling van het bestuur of faillietverklaring. De informatie kan behulpzaam zijn bij het voldoen aan de stelplicht en de bewijslast in deze procedures.

De nieuwe verplichtingen van de bestuurder
Het bestuur van de rechtspersoon wordt verplicht om binnen veertien dagen na de ontbinding de volgende stukken te deponeren:

• een balans en een staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden en het voorgaande boekjaar als er op het moment van ontbinding over dat jaar nog geen jaarrekening openbaar is gemaakt;
• een beschrijving van:
  • de oorzaak van het ontbreken van baten op het tijdstip van de ontbinding;
  • indien aan de orde, de wijze waarop de baten van de rechtspersoon te gelde zijn gemaakt en de opbrengsten zijn verdeeld;
  • indien aan de orde, de redenen waarom een schuldeiser of schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven, en
• de jaarrekeningen inzake de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden, indien daarvoor een plicht tot openbaarmaking bestaat waar nog niet aan is voldaan.

Nadat de deponeringen zijn gedaan, dient het bestuur daarvan onverwijld mededeling te doen aan de schuldeisers.

Sancties bij niet voldoen
Indien niet wordt voldaan aan de verantwoordingsverplichting is dit strafbaar als economisch delict. Daarnaast wordt het mogelijk dat de rechtbank op verzoek van het openbaar ministerie bestuurders een bestuursverbod voor maximaal vijf jaar oplegt indien:

1. de bestuurder niet heeft voldaan aan voornoemde deponeringsverplichtingen; of
2. de bestuurder in aanloop naar de ontbinding doelbewust één of meer schuldeisers aanmerkelijk heeft benadeeld; of
3. herhaaldelijk betrokken is geweest bij een ontbinding zonder baten met achterlating van schulden of bij een faillissement en hem daarvan een persoonlijk verwijt treft.

Daarnaast krijgen schuldeisers een inzagerecht in de bewaarde administratie, dat met machtiging van de kantonrechter kan worden uitgeoefend, indien het bestuur niet aan de verantwoordingsverplichtingen voldoet. Dit gaat om gevallen waarin voorgeschreven stukken in het geheel niet zijn gedeponeerd of waarin stukken zijn gedeponeerd die evident niet aan de wet voldoen, zoals een blanco document, een oude deponering of waaruit in het geheel niet blijkt waarom er geen baten zijn op het moment van ontbinding.

De wet geldt in principe voor twee jaar, waarbij de mogelijkheid bestaat dat de wet structureel wordt ingevoerd. De nieuwe wet is van toepassing op ontbindingen die na inwerkingtreding hebben plaatsgevonden. De verwachting is dat de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie medio 2023 in werking treedt.

Conclusie
Onder de nieuwe Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie gaan een aantal financiële verantwoordings- en bekendmakingsverplichtingen gelden voor bestuurders. Ook zonder wettelijke regeling is het raadzaam om het proces rondom de turboliquidatie goed te documenteren en vast te leggen, zodat je achteraf kan uitleggen waarom turboliquidatie gerechtvaardigd was.

Meer weten over de bedrijfsbeëindiging en turboliquidatie? Lees dan dit artikel.