Het bestuur kan een WHOA-akkoord voorbereiden en aanbieden. Daarnaast behoudt het bestuur tijdens het WHOA-traject de controle over de onderneming. Tijdens het WHOA-traject is de schuldenaar een debtor in possession. Dat betekent dat het bestuur kan blijven besturen en rechtshandelingen kan verrichten. Zij blijft met andere woorden volledig beheers- en beschikkingsbevoegd. Dat is een groot verschil met de positie van het bestuur in surseance van betaling en faillissement.

Aandeelhouders kunnen het aanbieden van een akkoord door het bestuur van de schuldenaar niet tegenhouden. Wetsbepalingen, statutaire bepalingen of contractuele bepalingen die bepalen dat toestemming van aandeelhouders nodig is, zijn niet van toepassing.

De rechter kan een herstructureringsdeskundige aanstellen om voor een schuldenaar een akkoord voor te bereiden en aan te bieden. De schuldenaar kan zelf om aanstelling van een herstructureringsdeskundige verzoeken, bijvoorbeeld als het voor het welslagen van een WHOA-akkoord beter is om een onafhankelijke derde in te schakelen. Daarnaast kan iedere schuldeiser, aandeelhouder, de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging de rechter verzoeken een herstructureringsdeskundige aan te wijzen. Voor het indienen van een dergelijk verzoek is een advocaat nodig.

Voor het benoemen van een herstructureringsdeskundige geldt dezelfde drempel als voor het aanbieden van een akkoord: er moet een faillissement dreigen voor de schuldenaar. Is dat het geval, dan wordt het verzoek in beginsel toegewezen, tenzij na kort onderzoek van de rechter blijkt dat de belangen van de schuldeisers niet met de benoeming van een herstructureringsdeskundige gediend zijn. Zo wordt een verzoek van een schuldeiser afgewezen als dit verzoek het doel heeft om een kansrijk WHOA-traject, dat al door de schuldenaar in gang is gezet, te frustreren of te vertragen.  

Volgens de wetgever moet de herstructureringsdeskundige financiële kennis, kennis van het insolventierecht en ervaring met herstructureringen hebben. Ook moet de herstructureringsdeskundige in staat zijn om draagvlak en vertrouwen te creëren bij de betrokken schuldeisers en aandeelhouders. Degene die om een herstructureringsdeskundige verzoekt, doet een voorstel voor de te benoemen persoon. Het is aan de rechter om de herstructureringsdeskundige vervolgens aan te wijzen. 

De herstructureringsdeskundige moet zich goed verdiepen in de bedrijfsvoering van de schuldenaar, zodat hij goed op de hoogte is van de verschillende aspecten binnen de onderneming van de schuldenaar. Op basis hiervan kan hij een WHOA-akkoord voorbereiden en aanbieden. De herstructureringsdeskundige kan eventueel ook een door de schuldenaar voorbereid WHOA-akkoord aanbieden. Er wordt echter maar één akkoord aan de rechter voorgelegd voor homologatie.

De herstructureringsdeskundige gaat bij zijn taak onafhankelijk, onpartijdig en doeltreffend te werk.

Om zijn taak goed te kunnen vervullen, bepaalt de WHOA dat de herstructureringsdeskundige toegang moet krijgen tot de bedrijfsadministratie en alle gegevens mag inzien die nodig zijn voor zijn taakvervulling. Ook zijn het bestuur, aandeelhouders, commissarissen en werknemers van de schuldenaar verplicht om de herstructureringsdeskundige alle gevraagde inlichtingen en medewerking te geven.

De herstructureringsdeskundige wordt feitelijk ‘gelijkgeschakeld’ met de schuldenaar. Dat betekent dat de herstructureringsdeskundige net als de schuldenaar bijvoorbeeld bevoegd is om lopende overeenkomsten eenzijdig op te zeggen (zie ‘De positie van betrokkenen bij het akkoord’), een afkoelingsperiode te verzoeken (zie ‘De afkoelingsperiode’), de rechter te verzoeken zich uit te laten over bepaalde kwesties en een homologatieverzoek te doen (zie ‘De rol van de rechter’). 

De rechter stelt de hoogte van het salaris van de herstructureringsdeskundige vast, dat in beginsel door de schuldenaar wordt betaald. Als het verzoek tot benoeming van de herstructureringsdeskundige werd gesteund door de meerderheid van de schuldeisers, betalen de schuldeisers het salaris van de herstructureringsdeskundige.

De observator houdt toezicht op de schuldenaar die het akkoord voorbereidt en heeft daarbij oog voor de belangen van de schuldeisers en aandeelhouders. Als de observator ziet dat het akkoord niet zal slagen of de belangen van de schuldeisers en aandeelhouders worden geschaad, stelt de observator de rechter van de situatie op de hoogte. De rechter zal dan doorgaans ingrijpen. Eventueel kan de rechter dan een herstructureringsdeskundige benoemen. De functie van de observator vervalt in dat geval.

De observator wordt door de rechter benoemd op verzoek van de schuldenaar, de herstructureringsdeskundige of op eigen initiatief van de rechter als de rechter dat ter beveiliging van de belangen van de schuldeisers of aandeelhouders nodig oordeelt. Als de rechter een afkoelingsperiode afkondigt, kunnen ook de schuldeisers of aandeelhouders bij de rechter een verzoek tot aanstelling van een observator indienen.

Om zijn taak goed te kunnen vervullen, bepaalt de WHOA dat de observator toegang moet krijgen tot de bedrijfsadministratie en alle gegevens mag inzien die nodig zijn voor zijn taakvervulling. Ook zijn het bestuur, aandeelhouders, commissarissen en werknemers van de schuldenaar verplicht om de observator alle gevraagde inlichtingen en medewerking te geven. 

De schuldenaar of herstructureringsdeskundige die het akkoord aanbiedt, kiest welke partijen hij daarin betrekt. Een WHOA-akkoord is niet noodzakelijkerwijs collectief. Een schuldenaar kan ervoor kiezen om alleen de rechten van – bijvoorbeeld – de financierende bank, de fiscus en de aandeelhouder te wijzigen.

De schuldenaar of herstructureringsdeskundige die het akkoord aanbiedt, heeft grote vrijheid bij het vormgeven van het akkoord. Er kan bovendien aan elke klasse een verschillend aanbod worden gedaan. Een akkoord kan bijvoorbeeld voorzien in een (gedeeltelijke) kwijtschelding van vorderingen, in uitstel van betaling of in omzetting in aandelen. Een akkoord kan dus ook inhouden dat een schuldeiser iets anders krijgt dan een contant bedrag. Zo zijn uitkeringen in natura, zoals een recht om in de toekomst betaald te worden of om aandelen in de schuldenaar te krijgen, mogelijk. 

Een schuldenaar kan een wederpartij bij een overeenkomst, bijvoorbeeld de verhuurder van wie een bedrijfsruimte wordt gehuurd, een voorstel doen tot wijziging van de overeenkomst. Stemt de wederpartij niet in met dit wijzigingsvoorstel, dan mag de schuldenaar de overeenkomst opzeggen. De rechter moet daar wel toestemming voor verlenen in de homologatiefase en het akkoord moet daadwerkelijk gehomologeerd worden. De schadevergoedingsvordering die ontstaat vanwege de eenzijdige opzegging van de overeenkomst kan worden gewijzigd in het akkoord. Dat zal in veel gevallen betekenen dat de wederpartij maar een gedeelte van dat bedrag terug zal zien.

Een WHOA-akkoord kan betrekking hebben op alle soorten schuldeisers: concurrente schuldeisers, preferente schuldeisers en schuldeisers met pand- en hypotheekrechten. Ook de rechten van aandeelhouders kunnen worden gewijzigd in een akkoord. Alleen de rechten van werknemers kunnen niet gewijzigd worden door middel van een WHOA-traject.
 

De schuldenaar of herstructureringsdeskundige die het akkoord aanbiedt, kiest welke partijen hij daarin betrekt. Een WHOA-akkoord is niet noodzakelijkerwijs collectief. Een schuldenaar kan ervoor kiezen om alleen de rechten van – bijvoorbeeld – de financierende bank, de fiscus en de aandeelhouder te wijzigen.

Tijdens een WHOA-afkoelingsperiode kunnen schuldeisers zonder machtiging van de rechter geen verhaal nemen op goederen van de schuldenaar. Zij kunnen bijvoorbeeld geen zekerheidsrechten uitwinnen of onder eigendomsvoorbehoud geleverde zaken ophalen. De rechter kan ook beslagen opheffen. Tijdens een afkoelingsperiode worden er ook geen surseance- of faillissementsverzoeken behandeld. De afkoelingsperiode helpt de schuldenaar dus om de onderneming in relatieve rust te kunnen voortzetten tijdens de onderhandelingen over het akkoord.

Nee, de schuldenaar of de herstructureringsdeskundige moet om een afkoelingsperiode verzoeken bij de rechter. Voor het indienen van een dergelijk verzoek is een advocaat nodig. De rechter wijst dit verzoek toe als de afkoelingsperiode noodzakelijk is om de onderneming voort te zetten, de afkoelingsperiode in het belang is van de schuldeisers en schuldeisers niet wezenlijk in hun belangen worden geschaad. 

De rechter bepaalt welke schuldeisers onder de afkoelingsperiode vallen. Dat kunnen alle schuldeisers zijn, maar het is ook mogelijk dat de afkoelingsperiode wordt beperkt tot een specifieke (groep) schuldeiser(s).

De afkoelingsperiode duurt vier maanden, maar kan door de rechter worden verlengd tot acht maanden. Voor verlenging is wel nodig dat er voortgang is geboekt met het akkoord. Ook hoort de rechter de herstructureringsdeskundige of de observator (als die er zijn) en de afgekoelde schuldeisers, voordat zij een beslissing neemt.

Schuldeisers die tijdelijk geen verhaal kunnen nemen, kunnen om de benoeming van een observator verzoeken. Deze observator beschermt de belangen van de schuldeisers en houdt toezicht op het handelen van de schuldenaar. Ook kunnen schuldeisers de rechter verzoeken om machtiging te verlenen om tóch tot uitwinning of verhaal over te kunnen gaan. Tot slot kunnen zij om algehele opheffing van de afkoelingsperiode verzoeken, bijvoorbeeld wanneer zij menen dat er geen akkoord tot stand zal komen of omdat zij wezenlijk in hun belangen worden geschaad.

De WHOA geeft de schuldenaar de bevoegdheid om tijdens een afkoelingsperiode goederen van derden of goederen waar derden rechten op hebben te gebruiken, verbruiken en verkopen indien (i) de schuldenaar dit voor afkondiging van de afkoelingsperiode ook al mocht, (ii) dit nodig is voor de normale voortzetting van de onderneming en (iii) het belang van de schuldeiser voldoende is gewaarborgd, bijvoorbeeld door het stellen van vervangende zekerheid of directe betaling.

Nee. Indien een afkoelingsperiode is afgekondigd, kunnen contractspartijen de overeenkomst niet wijzigen of ontbinden, zelfs niet als de schuldenaar voorafgaand aan de afkoelingsperiode zijn verplichtingen niet is nagekomen. Een belangrijke voorwaarde is dat de schuldenaar de nieuwe verplichtingen die ontstaan tijdens de afkoelingsperiode direct betaalt of voldoende zekerheid voor deze verplichting stelt. Wanneer aan deze voorwaarde is voldaan, kan een contractspartij zich ook niet beroepen op opschorting. 

Indien een afkoelingsperiode is afgekondigd, mogen pand- en hypotheekhouders niet tot uitoefening van hun pand- en hypotheekrechten overgaan, tenzij de rechter daarvoor een machtiging verleent. Een pandhouder van stil verpande vorderingen mag geen mededeling doen van het pandrecht aan de betreffende schuldenaar en mag geen betalingen in ontvangst nemen of verrekenen. Dat wijkt af van de regeling van de afkoelingsperiode in surseance van betaling of faillissement. Wel moet de schuldenaar vervangende zekerheid stellen, bijvoorbeeld door de nieuwe vorderingen die ontstaan bij het voortzetten van de werkzaamheden te verpanden.

Alleen de schuldeisers of aandeelhouders van wie de rechten worden gewijzigd in het akkoord, mogen stemmen over het akkoord. De partijen die niet worden betrokken in een akkoord behouden hun rechten en mogen niet stemmen.

De stemming vindt plaats in klassen van schuldeisers of aandeelhouders. Per klasse wordt dus bekeken of er voldoende draagvlak bestaat voor het akkoord.

De stemming over een akkoord vindt plaats in klassen van schuldeisers of aandeelhouders. Per klasse wordt dus bekeken of er voldoende draagvlak bestaat voor het akkoord. Een klassenindeling houdt in dat partijen met vergelijkbare posities in één klasse worden geplaatst. Als de meerderheid van die klasse instemt met het plan kan de rechter in principe aannemen dat het plan ten opzichte van deze groep redelijk is aangezien zij een vergelijkbare positie hebben. 

De schuldenaar of herstructureringsdeskundige die het akkoord aanbiedt maakt de klassenindeling. Schuldeisers en aandeelhouders die dusdanig verschillende rechten hebben dat er van een vergelijkbare positie geen sprake is, moeten in aparte klassen worden geplaatst. De wet schrijft voor dat hij daarbij moet letten op i) de rechten die een schuldeiser of aandeelhouder in een faillissement zou hebben en ii) de rechten die een schuldeiser of aandeelhouder op basis van het akkoord aangeboden krijgt. De rang van een schuldeiser is een belangrijke aanknopingsfactor voor de klassenindeling.

De stemming vindt in fysieke of digitale vorm plaats. De schuldenaar of herstructureringsdeskundige die het akkoord aanbiedt bepaalt op welke manier er gestemd wordt. Dat kan in een fysieke vergadering zijn, maar de stemming mag ook digitaal plaatsvinden, bijvoorbeeld via een video-conferentie, via een website of via e-mail.

Een klasse schuldeisers heeft met het akkoord ingestemd indien de voorstemmers ten minste twee derden vertegenwoordigen van het totale bedrag aan vorderingen waarop in die klasse is gestemd. Het betreft dus een waarde criterium, er wordt niet gekeken naar het aantal schuldeisers dat voorstemt. Voor aandeelhouders geldt een soortgelijk waarde criterium.

Indien schuldeisers, aandeelhouders, de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging het initiatief nemen voor een akkoord, begint het proces wel direct met een inhoudelijke toets van de rechter. De rechter moet dan namelijk beslissen over het verzoek tot benoeming van een herstructureringsdeskundige. In dat kader toetst de rechter of er een faillissement dreigt voor de schuldenaar. Als dat het geval is, wordt het verzoek tot benoeming van een herstructureringsdeskundige in beginsel toegewezen, tenzij na kort onderzoek van de rechter blijkt dat de belangen van de schuldeisers niet met de benoeming van een herstructureringsdeskundige zijn gediend. 

In de WHOA is een maatwerkbepaling opgenomen. De rechter kan op basis van deze bepaling tijdens het WHOA-traject voorzieningen treffen. Het verzoek wordt ingesteld door de schuldenaar of de herstructureringsdeskundige. Voor het indienen van een dergelijk verzoek is een advocaat nodig. Daarnaast kan de rechter uit eigen beweging voorzieningen treffen. De rechter kan bijvoorbeeld eisen dat een stemming binnen een bepaalde termijn plaatsvindt of dat de schuldenaar de rechter geregeld informatie verstrekt over de akkoordprocedure. Een andere voorziening is het benoemen van een observator. Zie over de observator ‘Het bestuur', ‘De herstructureringsdeskundige’ en 'De observator’.

In de eerste plaats moet de rechter beslissen over een verzoek tot afkondiging van de afkoelingsperiode. Ten tweede beslist de rechter over een verzoek tot verlenging van de afkoelingsperiode. Ten derde beslist de rechter over verzoeken tot opheffing van de afkoelingsperiode. Tot slot moet de rechter oordelen over verzoeken tot machtiging om tijdens een afkoelingsperiode tot verhaal over te gaan.

Voorafgaand aan de stemming kan de schuldenaar of de herstructureringsdeskundige een verzoek indienen om een bindende uitspraak te doen over aspecten die van belang zijn voor het voorgenomen akkoord. Op deze manier kan er vroegtijdig over geschilpunten worden beslist en komen deze niet pas tijdens homologatie aan de orde. Voor het indienen van een dergelijk verzoek is een advocaat nodig.

Schuldeisers en aandeelhouders kunnen niet om een tussentijdse beslissing vragen maar worden wel gehoord door de rechter, voordat hij een beslissing neemt. Schuldeisers en aandeelhouders zijn wel verplicht om te protesteren bij de schuldenaar of de herstructureringsdeskundige als zij menen dat het akkoord niet gehomologeerd kan worden. Doen zij dit niet, dan kan dat ervoor zorgen dat zij hier later geen beroep meer op mogen doen. Op die manier wordt het voor de schuldenaar en herstructureringsdeskundige duidelijk over welke onderdelen van het akkoord er discussie bestaat. Zij kunnen vervolgens om een tussentijds oordeel van de rechter vragen.

Belangrijke aspecten waarover de rechter uitspraak kan doen, zijn volgens de wet bijvoorbeeld:

• de informatieverschaffing in het akkoord;
• de klassenindeling, de stemprocedure of de toelating tot stemming van een schuldeiser of aandeelhouder; of
• het bestaan van gronden om de homologatie te weigeren.

Bovenstaande lijst is niet uitputtend. De rechter kan bovendien een deskundige benoemen die bepaalde aspecten onderzoekt. De rechter zal tot slot de partijen, die direct worden geraakt door de beslissing van de rechter, een zienswijze laten geven. De partijen kunnen de schuldenaar, de herstructureringsdeskundige, de observator, schuldeisers of aandeelhouders zijn. Als de mogelijkheid tot het geven van een zienswijze niet is gegeven, is de beslissing van de rechter niet bindend. Het instellen van hoger beroep is niet mogelijk.

De laatste fase waarin de rechter een belangrijke rol speelt, is de homologatiefase. In die fase onderzoekt de rechter of hij het akkoord kan goedkeuren. Een door de rechter gehomologeerd akkoord is verbindend voor alle in het akkoord betrokken schuldeisers en aandeelhouders, ook al stemden zij tegen of brachten zij hun stem niet uit. De rechter kan een verzoek tot homologatie van het akkoord ook afwijzen. De wet bevat algemene of aanvullende afwijzingsgronden.

Na de stemming over het akkoord is duidelijk welke klassen voor of tegen het akkoord stemden. Als alle klassen voorstemden, moet de schuldenaar of de herstructureringsdeskundige een homologatieverzoek indienen om de tegenstemmende minderheid binnen die klassen te binden aan het akkoord. Voor het indienen van een dergelijk verzoek is een advocaat nodig. Als er één of meer klassen tegen het akkoord stemden, moet de rechter in het kader van de homologatie ook nagaan of het akkoord kan worden opgelegd aan die tegenstemmende klasse.

De wet bevat een opsomming van een aantal algemene afwijzingsgronden. De rechter kan op die gronden een verzoek tot homologatie afwijzen. Hij kan dat ook doen zonder dat iemand daar een beroep op heeft gedaan.

Een rechter wijst een verzoek tot homologatie alleen af op grond van aanvullende afwijzingsgronden, wanneer een tegenstemmende schuldeiser of aandeelhouder een beroep op een dergelijke grond heeft gedaan. De rechter toetst dus niet uit eigen beweging of er sprake is van een aanvullende afwijzingsgrond.

Het homologatieverzoek wordt onder meer afgewezen op grond van de volgende algemene afwijzingsgronden:
 

• voor de schuldenaar dreigt geen faillissement;
• er bestaan procedurele mankementen die verband houden met de klassenindeling, stemming, informatieverschaffing;
• er is sprake van bedrog of een sluipakkoord;
• de nakoming van het akkoord is niet voldoende gewaarborgd; of
• er zijn andere redenen om homologatie te weigeren (open grond).

In de eerste plaats kan de rechter een homologatieverzoek op verzoek van een individuele tegenstemmer afwijzen indien niet voldaan is aan de zogenaamde best interest-test. Deze test wordt ook wel de no creditor worse off-test genoemd. Bij de best interest-test vergelijkt de rechter het akkoordaanbod met de uitkering die de schuldeiser of aandeelhouder in het alternatieve faillissementsscenario zou ontvangen. Dit is de liquidatiewaarde. De individuele schuldeisers of aandeelhouders moeten minstens ontvangen wat zij in dit alternatieve faillissementsscenario zouden ontvangen. Zij mogen dus niet slechter af zijn met het akkoord.

Ten tweede bevat de wet een uitgebreide regeling op grond waarvan de rechter bepaalt of een tegenstemmende klasse gebonden kan worden aan het akkoord. Dit zijn de voorwaarden voor een zogenaamde cross class cram down, een klasse-overstijgende cram down. Bij de voorwaarden voor de cross class cram down gaat de rechter uit van de waarde van de totstandkoming van het akkoord (de reorganisatiewaarde), en dus niet van de waarde in het alternatieve faillissementsscenario (de liquidatiewaarde). De rechter toetst vervolgens of deze waarde eerlijk – en dus volgens de rangorde - wordt verdeeld. Tegenstemmende klassen die in het alternatieve faillissementsscenario een uitkering tegemoet hadden kunnen zien, moeten het recht hebben om te kiezen voor een uitkering in contanten ter grootte van die faillissementsuitkering. Dit recht wordt het uitstaprecht of het cash out-recht genoemd. Banken hebben dit uitstaprecht niet. Tot slot geldt er nog een speciale regeling voor kleine mkb-bedrijven. Het uitgangspunt is dat zij minimaal 20% van hun vordering voldaan krijgen op basis van het akkoord. Als die klasse echter instemt met een uitkering van minder dan 20%, komt de rechter niet toe aan deze toets. Bovendien kan de rechter oordelen dat er een zwaarwegende grond bestaat om hen minder dan 20% uit te keren.

Nee. Tegen een gehomologeerd akkoord staan geen rechtsmiddelen open. De rechter heeft daarom een grote verantwoordelijkheid om te waarborgen dat een gehomologeerd akkoord redelijk is en volgens de juiste procedure tot stand is gekomen.

Een WHOA-akkoord kan betrekking hebben op alle soorten schuldeisers: concurrente schuldeisers, preferente schuldeisers en schuldeisers met pand- en hypotheekrechten. Ook de rechten van aandeelhouders kunnen worden gewijzigd in een akkoord. Alleen de rechten van werknemers kunnen niet gewijzigd worden door middel van een WHOA-traject.

Ja. Schuldeisers en aandeelhouders hebben onder de WHOA een zogenaamd ‘initiatiefrecht’. Dat houdt in dat zij de rechter kunnen verzoeken om een herstructureringsdeskundige te benoemen. Die herstructureringsdeskundige kan vervolgens voor de schuldenaar een WHOA-akkoord voorbereiden en aanbieden. Zie meer over de herstructureringsdeskundige en de wijze waarop een schuldeiser daar om kan verzoeken onder ‘Het bestuur', ‘De herstructureringsdeskundige’ en 'De observator’. 

Een door de rechter gehomologeerd akkoord is verbindend voor alle in het akkoord betrokken schuldeisers en aandeelhouders, ook al stemden zij tegen of brachten zij hun stem niet uit. 

Schuldeisers kunnen in bepaalde gevallen bij de rechter verzoeken om benoeming van een observator. De observator houdt toezicht op de totstandkoming van het WHOA-akkoord en heeft daarbij oog voor de belangen van de gezamenlijke schuldeisers. U kunt om een observator verzoeken als er een afkoelingsperiode is afgekondigd. Een observator wordt daarnaast ook benoemd als sprake is van een cross class cram down (zie ‘De rol van de rechter’) of als de schuldenaar of herstructureringsdeskundige hierom verzoekt. Een observator wordt alleen benoemd als er nog geen herstructureringsdeskundige is. 

U kunt tegen het WHOA-akkoord stemmen. Wordt er desondanks een verzoek tot homologatie aan de rechter voorgelegd, bijvoorbeeld omdat andere schuldeisers uit uw klasse wel voorstemmen of een andere klasse heeft voorgestemd, dan kunt u in bepaalde gevallen bij de rechter een beroep doen op een afwijzingsgrond (zie ‘De rol van de rechter’). Dat kan overigens alleen als u hierover tijdig heeft geprotesteerd bij de schuldenaar of de herstructureringsdeskundige. 

Tijdens een WHOA-traject kan een afkoelingsperiode worden afgekondigd. Dat houdt in dat u geen verhaal mag nemen voor uw vordering. Zie voor de afkoelingsperiode verder onder ‘De afkoelingsperiode’. U kunt dan alleen nog verhaal nemen als de rechter u daarvoor machtiging verleent, of als de afkoelingsperiode eindigt. U kunt om opheffing van de afkoelingsperiode verzoeken als u wezenlijk in uw belangen wordt geschaad of als de afkoelingsperiode niet meer nodig is om de onderneming voort te zetten en/of omdat niet meer aannemelijk is dat de gezamenlijke schuldeisers gediend zijn door de afkoelingsperiode.

Als u al beslag heeft gelegd, kan dit beslag op verzoek van de schuldenaar of de herstructureringsdeskundige door de rechter worden opgeheven. Daarnaast wordt de behandeling van een faillissementsaanvraag van de schuldenaar geschorst gedurende een afkoelingsperiode.

De WHOA biedt niet alleen de mogelijkheid om schulden door middel van een akkoord te herstructureren, maar biedt de schuldenaar ook de mogelijkheid om een voorstel te doen om lopende overeenkomsten te wijzigen of te beëindigen (behalve arbeidsovereenkomsten). Stemt u niet in met dit wijzigingsvoorstel, dan mag de schuldenaar de overeenkomst opzeggen. De rechter moet daar wel toestemming voor verlenen in de homologatiefase en het akkoord moet daadwerkelijk gehomologeerd worden. De schadevergoedingsvordering die ontstaat vanwege de eenzijdige opzegging van de overeenkomst kan worden gewijzigd in het akkoord. Dat zal in veel gevallen betekenen dat u maar een gedeelte van dat bedrag terug zal zien. U kunt bij de rechter bezwaar maken tegen de opzegging. Daarnaast kunt u stemmen ten aanzien van de voorgestelde wijziging van uw schadevergoedingsvordering.

U doet er verstandig aan om de waarde van de overeenkomst te berekenen in de situatie dat deze wordt gewijzigd/beëindigd en de situatie dat deze wordt opgezegd, zodat u een zorgvuldige keuze kunt maken tussen wel of niet instemmen met het voorstel.

Nee, een overeenkomst kan niet worden gewijzigd of opgezegd vanwege het enkele feit dat een schuldenaar bezig is met de voorbereidingen voor een WHOA-akkoord, ook niet als u daarvoor een speciale ‘ipso-facto-clausule’ in de overeenkomst heeft opgenomen. Een ‘ipso-facto-clausule’, ook wel beëindigingsclausule genoemd, is een clausule die bepaalt dat u het recht hebt om de overeenkomst te beëindigen op het moment dat de schuldenaar aan zijn schuldeisers een regeling aanbiedt. Dergelijke clausules blijven in een WHOA-traject zonder gevolg. Als er in de overeenkomst andere gronden zijn om op te zeggen of te wijzigen kan daar wel gebruik van worden gemaakt. 

In beginsel laat de WHOA eventuele aanspraken van schuldeisers op borgen, garanten en andere medeschuldenaren onverlet. U kunt dus nog bij derden aanspraak maken op betaling van uw (restant)vordering. Dit is slechts anders indien u aanspraken heeft op groepsvennootschappen van de schuldenaar en deze aanspraken zijn gewijzigd in het WHOA-akkoord. Er is dan sprake van een zogenaamd breed akkoord. Een breed akkoord kan worden aangeboden als voor deze groepsvennootschappen zelf ook een faillissement dreigt. 

Indien een afkoelingsperiode is afgekondigd, kunnen leveranciers verplicht worden om door te leveren, óók als de schuldenaar voorafgaand aan de afkoelingsperiode zijn verplichtingen niet is nagekomen. Een belangrijke voorwaarde voor deze doorleverplicht is wel dat de schuldenaar de nieuwe leveringen daadwerkelijk betaalt of hiervoor voldoende zekerheid stelt. Het is dan dus niet mogelijk om de overeenkomst te beëindigen of nakoming op te schorten.

Heeft u geleverd onder eigendomsvoorbehoud, dan kunt u de goederen niet zonder meer van de schuldenaar terugvorderen. De schuldenaar blijft bevoegd tot het gebruiken, verbruiken en verkopen van de goederen als (i) de schuldenaar dit voor afkondiging van de afkoelingsperiode ook al mocht, (ii) dit nodig is voor de normale voortzetting van de onderneming en (iii) uw belang voldoende is gewaarborgd, bijvoorbeeld doordat er vervangende zekerheid is gesteld of er direct betaald is. Als de schuldenaar niet kan garanderen dat uw belang voldoende is gewaarborgd, kunt u de rechter verzoeken om het gebruiksrecht te beperken of op te heffen.

Indien een afkoelingsperiode is afgekondigd, mogen pand- en hypotheekhouders niet tot uitoefening van hun pand- en hypotheekrechten overgaan, tenzij de rechter daarvoor een machtiging verleent. Als pandhouder van stil verpande vorderingen mag u ook geen mededeling doen van uw pandrecht aan de betreffende schuldenaar en mag u geen betalingen in ontvangst nemen of verrekenen. Dat wijkt af van de regeling van de afkoelingsperiode in surseance van betaling of faillissement. Wel moet de schuldenaar vervangende zekerheid stellen, bijvoorbeeld door de nieuwe vorderingen die ontstaan bij het voortzetten van de werkzaamheden te verpanden.

Als pand- of hypotheekhouder kunt u onder omstandigheden door de rechter gedwongen worden om door te financieren. De hoofdregel is dat tegenstemmende klassen die in het alternatieve faillissementsscenario een uitkering tegemoet hadden kunnen zien, het recht moeten hebben om te kiezen voor een uitkering in contanten. Dit recht wordt het uitstaprecht of het cash out-recht genoemd. Dit recht geldt echter niet voor bedrijfsmatige financiers met pand- en hypotheekrechten. Deze beperking geldt alleen voor het deel van uw vordering dat door pand- en hypotheekrechten is gedekt. Voor het deel van uw vordering dat niet is gedekt, heeft u wel een uitstaprecht. Het is uiteindelijk de rechter die bepaalt of het redelijk is dat u, ondanks het feit dat uw klasse tegenstemde, door moet financieren.

De schuldenaar kan u een voorstel doen om uw overeenkomst te wijzigen of beëindigen, door bijvoorbeeld een lagere huurprijs te bedingen of een exploitatieplicht te schrappen. Als u daar niet mee instemt, geeft de WHOA de schuldenaar de bevoegdheid om de overeenkomst op te zeggen. De rechter moet daar wel toestemming voor verlenen in de homologatiefase en het akkoord moet daadwerkelijk gehomologeerd worden. De schadevergoedingsvordering die ontstaat vanwege de eenzijdige opzegging van de overeenkomst kan worden gewijzigd in het akkoord. Dat zal in veel gevallen betekenen dat u maar een gedeelte van dat bedrag terug zal zien. U kunt bij de rechter bezwaar maken tegen de opzegging. Daarnaast kunt u stemmen ten aanzien van de voorgestelde wijziging van uw schadevergoedingsvordering.

Als aandeelhouder kunt u het aanbieden van een akkoord door het bestuur van de schuldenaar niet tegenhouden. Wetsbepalingen, statutaire bepalingen of contractuele bepalingen die bepalen dat toestemming van aandeelhouders nodig is, zijn niet van toepassing.

Ook uw rechten als aandeelhouder kunnen gewijzigd worden in een WHOA-akkoord. Omdat een WHOA-akkoord de reorganisatiewaarde conform de rangorde verdeelt, kunt u in het uiterste geval uw aandelenbelang verliezen of zult u moeten dulden dat dit belang verwatert.