Helpling-schoonmakers zijn uitzendkrachten
Op 21 september 2021 heeft het Hof Amsterdam geoordeeld dat tussen het online platform Helpling en de via hen werkzame schoonmakers een uitzendovereenkomst bestaat. Zij hebben als gevolg daarvan recht op loondoorbetaling tijdens ziekte en doorbetaalde vakanties. Wij lichten dit oordeel graag aan u toe.
Oordeel Hof Amsterdam
Het hof Amsterdam komt tot dit oordeel in een door de FNV en een schoonmaakster aanhangig gemaakte procedure.
De kantonrechter Amsterdam oordeelde in 2019 dat tussen Helpling en de schoonmaker geen arbeids- of uitzendovereenkomst bestond, maar dat er een arbeidsovereenkomst tot stand kwam tussen de schoonmaker en het huishouden waar de schoonmaker werkzaamheden verricht. De kantonrechter oordeelde dat Helpling in strijd met artikel 3 lid 1 Waadi een commissie inhield bij de schoonmaker. Tegen deze beslissing is hoger beroep aangetekend.
Werkwijze Helpling
Op het platform Helpling kan een huishouden te kennen geven naar een schoonmaker te zoeken. De schoonmakers kunnen zich op het platform aanbieden. Een huishouden en de schoonmaker kunnen beiden een profiel aanmaken op het platform. Helpling presenteert aan het huishouden de beschikbare schoonmakers op basis het door het huishouden ingevulde profiel. Het huishouden maakt dan een keuze tussen de beschikbare schoonmakers en de schoonmaker moet dan het aanbod, om voor het huishouden te werken, bevestigen.
Helpling heeft afzonderlijke algemene voorwaarden opgesteld voor haar relatie met de schoonmakers en voor haar relatie met de huishoudens. Voordat een schoonmaker de beschikking krijgt over de precieze contactgegevens van het huishouden, dient hij in te stemmen met op schoonmakers betrekking hebbende algemene voorwaarden. Evenzo dient het huishouden, voordat het de contactgegevens krijgt van de schoonmaker, in te stemmen met de op huishoudens betrekking hebbende algemene voorwaarden.
Contractuele relatie Helpling en schoonmaker
Het hof is op grond van alle feiten en omstandigheden van oordeel dat tussen de schoonmaker en Helpling sprake is van een uitzendovereenkomst, zoals bepaald in artikel 7:690 BW, en niet van een (gewone) arbeidsovereenkomst, zoals bepaald in artikel 7:610 BW. Het huishouden is inlener van de schoonmaker en met het huishouden bestaat (daarom) geen arbeidsovereenkomst. Dat de schoonmaker zelf zijn tarief bepaalt, waarmee het huishouden instemt, is een van de door het hof genoemde omstandigheden die zou kunnen duiden op een arbeidsovereenkomst tussen het huishouden en de schoonmaker, maar is volgens het hof ook goed te verenigen met een uitzendovereenkomst. Het door een huishouden tot 24 uur voorafgaand aan een overeengekomen schoonmaakdienst kosteloos kunnen annuleren van de betreffende opdracht, wijst ook niet op een tussen het huishouden en de schoonmaker bestaande arbeidsovereenkomst. Ook acht het hof van belang dat de schoonmaker het recht op doorbetaling tijdens ziekte en vakantie door de wijze waarop Helpling de wederzijdse algemene voorwaarden heeft opgesteld, niet jegens het huishouden te gelde kan maken.
Arbeidsovereenkomst of uitzendovereenkomst
Het Hof concludeert dat sprake is van een uitzendovereenkomst tussen de schoonmaker en Helpling. De relatie voldoet aan de wettelijke definitie van de uitzendovereenkomst: de uitzendovereenkomst is een bijzondere arbeidsovereenkomst waarbij een werknemer door zijn werkgever, in het kader van de uitoefening van het beroep of bedrijf van de werkgever, ter beschikking wordt gesteld aan een derde. Het hof acht hierbij van belang dat de schoonmakers structureel en in het kader van uitoefening van het bedrijf van Helpling ter beschikking worden gesteld aan een huishouden (de inlener) en dat de instructies daarbij door het huishouden gegeven worden. Dat Helpling een online platform is, doet daar volgens het hof niet aan af.
Karakteristiek voor de uitzendovereenkomst is dat de werknemer werkzaamheden verricht onder toezicht en leiding van de inlener, waar in het onderhavige geval sprake van is. Helpling heeft vrijwel geen enkel inzicht of hoe en wanneer de schoonmaker zijn werkzaamheden verricht. Dat is moeilijk verenigbaar met een gewone arbeidsovereenkomst, niet zijnde een uitzendovereenkomst. Gelet op het voorgaande kwalificeert Helpling als uitzendwerkgever en niet als een gewone werkgever.
Platformarbeid in de toekomst
De platformeconomie wint al jaren aan terrein. De rechtspositie van platformwerkers is tot op heden onduidelijk. Eerder dit jaar oordeelde de rechtbank Amsterdam reeds dat de taxichauffeurs van Uber werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Ook de maaltijdbezorgers van Deliveroo zijn volgens het gerechtshof Amsterdam werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst.
Niet alleen in Nederland, maar ook in Europa is er aandacht voor de rechtspositie van platformwerkers. Het Europees Parlement heeft de Europese Commissie met een meerderheid van stemmen op 16 september 2021 aangespoord met een wetsvoorstel te komen. Het Europees Parlement wil dat platformwerknemers dezelfde rechtspositie krijgen als reguliere werknemers, tenzij de platformmedewerkers aantoonbaar zelfstandig zijn.
Geconcludeerd kan worden dat getracht wordt de rechtspositie en arbeidsomstandigheden van platformwerknemers te verbeteren en middels wetgeving te verankeren. Wij houden u op de hoogte.