Enquêterecht zorginstellingen

De Ondernemingskamer heeft zich op 29 oktober 2014 voor de vierde keer uitgelaten over een door een cliëntenraad ingesteld enquêteverzoek. Het betrof in dit geval een enquêteverzoek van de cliëntenraad van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis. De Ondernemingskamer heeft het enquêteverzoek afgewezen.

Enquêtebevoegdheid

Het enquêterecht biedt in de wet genoemde partijen de bevoegdheid om de Ondernemingskamer van het Gerechtshof te Amsterdam te vragen om een onderzoek in te stellen naar het beleid en de gang van zaken binnen een onderneming. Indien de Ondernemingskamer vaststelt dat sprake is van wanbeleid binnen de onderneming, kunnen ingrijpende maatregelen worden opgelegd. Indien de verzoeker van mening is dat de uitkomst van het onderzoek niet afgewacht kan worden en dat onmiddellijk ingrijpen nodig is, kan hij de rechter al bij het verzoek om een onderzoek in te stellen vragen om een of meer onmiddellijke voorzieningen te treffen. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de schorsing van een lid van de raad van bestuur of de raad van toezicht en de voorlopige benoeming van een ander lid van één van beide raden.

Voor zorginstellingen geldt sinds 2006 een specifieke regeling. Artikel 6.2 van het Uitvoeringsbesluit Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) bepaalt dat zij in hun statuten aan een orgaan dat de cliëntenbelangen vertegenwoordigt de bevoegdheid moeten verlenen om een enquêteverzoek in te dienen bij de Ondernemingskamer.

In de zaak betreffende het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis, was de enquêtebevoegdheid aan de cliëntenraad verleend en maakte hij daar ook gebruik van. In plaats van aan de cliëntenraad, kan de enquêtebevoegdheid ook worden toegekend aan een externe partij die de belangen van de cliënten vertegenwoordigt.

Zuwe Hofpoort Ziekenhuis

In de uitspraak van de Ondernemingskamer over het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis is bevestigd dat een schending door een zorginstelling van de medezeggenschapsrechten die op grond van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) aan de cliëntenraad zijn toegekend voldoende reden kan opleveren om aan een juist beleid of een juiste gang van zaken te twijfelen. Cliëntenraden kunnen zich derhalve tot de Ondernemingskamer wenden indien zij van oordeel zijn dat de instelling hun medezeggenschapsrechten schendt.

In het geval van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis bestonden er volgens de cliëntenraad gegronde redenen om aan het beleid en de gang van zaken te twijfelen. Het ziekenhuis zou het adviesrecht van de cliëntenraad hebben genegeerd door de cliëntenraad niet tijdig in staat te stellen om advies uit te brengen over het voornemen tot fusie met het St. Antonius Ziekenhuis. De raad van bestuur was namelijk voornemens om de cliëntenraad pas om advies te vragen nadat eerst de medische staven van beide ziekenhuizen zich hadden uitgelaten over een door de raad van bestuur uitgewerkt voorkeursscenario. De cliëntenraad was van mening dat zijn advies in dat stadium geen wezenlijke invloed meer zou kunnen uitoefenen op het voorgenomen fusiebesluit.

De Ondernemingskamer overwoog dat er zeker argumenten waren op grond waarvan het in de rede had gelegen om in een eerder stadium advies aan de cliëntenraad te vragen dan was gebeurd. De Ondernemingskamer oordeelde echter dat niet gezegd kon worden dat de medezeggenschapsrechten van de cliëntenraad waren geschonden, althans niet zodanig, dat dit gegronde redenen opleverde om aan een juist beleid of juiste gang van zaken te twijfelen. Daarbij achtte de Ondernemingskamer van belang dat de cliëntenraad uitvoerig in het voortraject was betrokken en geen aanleiding bestond om aan te nemen dat het bestuur de in dat kader door de cliëntenraad geuite mening niet in zijn overwegingen had betrokken. Bovendien is het advies volgens de Ondernemingskamer weliswaar op een laat moment gevraagd, maar wel op een moment dat het nog van wezenlijke invloed kon zijn op de besluitvorming. Er was daarom voor de Ondernemingskamer onvoldoende reden om aan een juist beleid of juiste gang van zaken te twijfelen.

22-01-2015